• Cakkhupāla Thera

An arahant. He was the son of a landowner, Mahā Suvanna of Sāvatthi, and was called Mahā-Pāla (major Pāla), his brother being Culla-Pāla. The boys were called Pāla on account of being born through the favour of a tree deity.

Mahā-Pāla heard the Buddha preach at Jetavana and entered the Order. After five years of novitiate he went with sixty others to a woodland spot to meditate. There he fell a victim to ophthalmia and was prescribed for by a doctor; but he neglected his eyes, devoting his whole time to the duties of recluse ship. He became an arahant but lost the sight of his eyes, hence his name. Later, Cakkhupāla's colleagues returned to Sāvatthi and, at his own request, Cakkhupāla's brother sent his nephew Pālita, ordained as a monk, to fetch him. On the way through the forest, Pālita was attracted by the song of a woodcutter's wife and, bidding his uncle wait, went and sinned with her. When Cakkhupāla, by questioning the novice, learnt of this, he refused to be accompanied by him, even though he should die on the way. Sakka's throne was heated, and he led the Elder safely to Sāvatthi, where he was looked after by his brother to the end of his days (Thag.95; ThagA.i.195f).

It is said that in a previous birth he had been a physician, and because a woman, whose disease of the eye he had cured, tried to cheat him out of his promised reward, he gave her a drug which completely ruined her eyes.

DhA.i.15ff, where several details are given regarding Cakkhupāla which are not mentioned here.

• Cakkhupāla Thera

Ngài là một vị A- la-hán . Ngài là con trai của một điền chủ tên là Mahā Suvanna ở Sāvatthi , và được gọi là Mahā-Pāla (Pāla chính), em trai của ngài là Culla-Pāla. Hai cậu bé được gọi là Pāla vì được sinh ra nhờ ân huệ của một vị thần cây.

Mahā-Pāla nghe Đức Phật thuyết pháp tại Jetavana và gia nhập Tăng đoàn. Sau năm năm xuất gia, ông cùng sáu mươi người khác đến một khu rừng để thiền định. Tại đó, ông bị bệnh đau mắt và được một bác sĩ kê đơn thuốc; nhưng ông bỏ bê đôi mắt của mình, dành toàn bộ thời gian cho các nhiệm vụ của một ẩn sĩ. Ông trở thành một vị A-la-hán nhưng bị mất thị lực, do đó có tên là Cakkhupāla. Sau đó, các bạn đồng hành của Cakkhupāla trở về Sāvatthi và theo yêu cầu của riêng ông, anh trai của Cakkhupāla đã cử cháu trai Pālita , đã xuất gia làm tu sĩ, đi đón ông. Trên đường đi qua khu rừng, Pālita bị thu hút bởi tiếng hát của vợ một người đốn củi và bảo chú mình đợi, rồi đi và phạm tội với bà ta. Khi Cakkhupāla, bằng cách hỏi người sa di, biết được điều này, ông đã từ chối đi cùng anh ta, mặc dù anh ta có thể chết trên đường đi. Ngôi báu của Sakka được sưởi ấm, và ông đã dẫn Trưởng lão đến Sāvatthi an toàn, nơi ông được anh trai chăm sóc cho đến cuối đời (Thag.95; ThagA.i.195f).

Người ta nói rằng ở kiếp trước, ông là một bác sĩ, và vì một người phụ nữ bị bệnh về mắt mà ông đã chữa khỏi đã cố lừa ông để không nhận được phần thưởng đã hứa, nên ông đã đưa cho bà một loại thuốc khiến mắt bà bị hỏng hoàn toàn.

DhA.i.15ff, trong đó có một số chi tiết liên quan đến Cakkhupāla không được đề cập ở đây.

Wiki Tâm Học -Danh sách : Trưởng lão tăng kệ - Phần 095 - Chương 1 : (XCV) Cakkupàla (Thera. 14)

• (XCV) Cakkupàla (Thera. 14)

  Trong thời đức Phật hiện tại, ngài sanh ở Sàvatthi, con của người điền chủ tên Mahàsuvanna, được đặt tên là Pàla, ngài cũng được gọi là Pàla anh, vì em ngài được gọi là Pàla em, cả hai anh em được cha mẹ giao phó cho những công việc ở gia đình. Khi bậc Ðạo Sư đến tinh xá Kỳ Viên, Pàla anh giao gia sản cho người em và xuất gia. Sau sáu năm làm Sa-di, ngài đi với sáu mươi Tỷ-kheo để học hỏi Chánh pháp. Các vị này lựa một ngôi rừng gần một ngôi làng biên địa, tại chỗ ấy, dân làng là các Phật tử cư sĩ, và ngài sống trong một chòi lá, sống hạnh viễn ly của một vị tu hành.

  Ngài bị đau mắt và một vị thầy thuốc cho thuốc chữa, ngài không chịu nghe theo lời thầy thuốc, bệnh nặng thêm. Ngài nghĩ: ‘Thà làm cho chấm dứt các kiết sử của ta, còn tốt hơn là chấm dứt bệnh đau mắt’. Như vậy, ngài bỏ qua bệnh đau mắt, chỉ lo phát triển thiền quán, cho đến khi ngài chứng quả A-la-hán thời cũng mù mắt luôn. Ngài được gọi là vị A-la-hán khô.

  Các cư sĩ hỏi các Tỷ-kheo về ngài và nghe nói ngài mù nên các cư sĩ hết lòng săn sóc cho ngài. Rồi các Tỷ-kheo khác cũng chứng quả A-la-hán và đề nghị đến Sàvatthi (Xá-vệ) để yết kiến bậc Ðạo Sư. Nhưng ngài nói: ‘Tôi yếu và mù, con đường đi không phải là không nguy hiểm. Tôi sẽ làm trở ngại cho các vị, các vị hãy đi trước, thay mặt tôi đảnh lễ bậc Ðạo Sư và các đại đệ tử khác, hãy nói với Pàla em tôi về tình trạng của tôi, và gửi cho tôi một người giúp đỡ”. Cuối cùng, các Tỷ-kheo nhận lời đi, sau khi từ biệt các vị hộ chủ và sắp đặt cho ngài một chỗ ở. Các Tỷ-kheo làm theo lời dặn của ngài và Pàla em bảo người cháu tên là Pàlika đi đến giúp đỡ ngài. Các Tỷ-kheo làm lễ xuất gia cho Pàlika, vì con đường đi không có an toàn cho một người cư sĩ. Pàlika đi đến ngài và cả hai người đều lên đường đi đến Sàvatthi. Giữa đường, Pàlika nghe một phụ nữ hát và đến tình tự với người ấy. Ngài biết được nên đuổi Pàlika đi, một mình đi đến Sàvatthi. Hạnh đức của ngài làm cho chỗ ngồi của Sakka (Ðế Thích) nóng và Sakka hiện hóa một người dẫn đường cho ngài đi đến tinh xá Kỳ Viên, ngay vào buổi chiều ấy. Trong khi ngài ở Kỳ Viên, Pàla em lo phụng dưỡng ngài, ngài nói lên bài kệ như sau, khi ngài đuổi Pàlika đi.

  95. Dầu ta có bị mù,

  Dầu mắt ta hư hoại,

  Dầu con đường ta đi,

  Dầu gai góc khó khăn,

  Ta sẽ tự mình đi,

  Dấn thân trên đường ấy,

  Nhưng ta không cùng đi,

  Kẻ ác hạnh như vậy.