1. Sopāka Thera. He was the son of a very poor woman of Sāvatthi. While in labour his mother fell into a long and deep swoon, and her kinsfolk, thinking her dead, took her to the cemetery and prepared for cremation. But a spirit prevented the fire from burning with a storm of wind and rain, and they went away. The child was safely born and the mother died. The spirit, in human shape, took the child and put it in the watchman's hut, feeding it for a time. After that the watchman adopted it, and the child grew up with the watchman's son, Suppiya (q.v.). He was called Sopāka, (the "waif") because he was born in the cemetery. When he was seven years old he came under the notice of the Buddha, who visited him in the cemetery. Gladdened by the Buddha's teaching, he sought his father's consent and entered the Order. The Buddha gave him, as his subject of meditation, the thought of mettā, and Sopika, developing insight, soon attained arahantship.

In the time of Kakusandha Buddha, he was a householder's son and gave the Buddha some bījapūra-fruits. He also provided three monks with milk rice daily to the end of his life. In another birth he gave a meal of milk rice to a Pacceka Buddha (Thag.vs.33; ThagA.i.94f).

He is perhaps identical with Vibhītakamiñjaya of the Apadāna. Ap.ii.396.

1. Trưởng lão Sopāka. Ngài là con trai của một người phụ nữ rất nghèo ở Sāvatthi. Trong lúc chuyển dạ, mẹ ngài đã ngất xỉu rất lâu, và gia đình bà, nghĩ rằng bà đã chết, đã đưa bà đến nghĩa trang và chuẩn bị hỏa táng. Nhưng một hồn ma đã ngăn ngọn lửa cháy bằng một cơn mưa gió bão bùng, và họ đã bỏ đi. Đứa trẻ được sinh ra bình an, còn người mẹ thì qua đời. Vị hồn ma, dưới hình dạng con người, đã mang đứa trẻ đến chòi canh của người gác cổng và nuôi dưỡng nó một thời gian. Sau đó, người gác cổng đã nhận nuôi nó, và đứa trẻ lớn lên cùng con trai của người gác cổng, Suppiya (qv). Ngài được gọi là Sopāka (đứa trẻ mồ côi) vì ngài được sinh ra trong nghĩa trang. Khi lên bảy tuổi, ngài được Đức Phật để ý đến, và Ngài đã đến thăm ngài tại nghĩa trang. Hân hoan trước lời dạy của Đức Phật, ngài đã xin phép cha mình và xuất gia. Đức Phật đã ban cho ông đề tài thiền định là ý nghĩ về lòng từ bi, và Sopika, nhờ phát triển tuệ giác, đã sớm đạt được quả vị A-la-hán.

Vào thời Đức Phật Kakusandha, ngài là con trai của một gia chủ và đã cúng dường Đức Phật một số loại quả bījapūra. Ngài cũng cúng dường cơm sữa cho ba vị tỳ khưu mỗi ngày cho đến cuối đời. Trong một kiếp khác, ngài đã cúng dường cơm sữa cho một vị Phật Độc Giác (Thag.vs.33; ThagA.i.94f).

Có lẽ ông giống hệt với Vibhītakamiñjaya của Apadāna. Ap.ii.396.

Wiki Tâm Học -Danh sách : Trưởng lão tăng kệ - Phần 227 - Chương 7 : (CCXXVII) Sopàka (Thera. 50)

(CCXXVII) Sopàka (Thera. 50)

Trong thời đức Phật hiện tại, ngài sanh từ vợ một người cùng đinh, và do thọ sanh, ngài được gọi là Sopàka (người cùng đinh). Có người nói ngài là con một thương gia. Sự kiện này không được tập Apadàna chấp nhận:
Khi ta chứng được,
Tái sanh cuối cùng,
Ta vào bào thai,
Của Sopàka.
Bốn tháng sau khi sanh, cha ngài mệnh chung, và được người cậu nuôi dưỡng. Người cậu, do người con hay nóng giận của mình xúi giục, muốn giết ngài. Nó đem ngài đến bãi tha ma, trói hai tay ngài cột vào cổ một thây ma, nghĩ rằng các con chó rừng sẽ ăn thịt ngài. Nó không thể giết ngài vì ngài tái sanh lần cuối cùng. Ban đêm các con chó rừng và các con thú khác đến, và đứa con nít kêu khóc:
Thế nào là định mệnh,
Ðược để dành cho ta.
Ai là người bà con,
Của đứa trẻ mồ côi!
Giữa nghĩa địa kinh hoàng,
Ta bị cột, trói chặt!
Ta sẽ tìm được ai,
Là người bạn của ta!
Bậc Ðạo Sư trong lúc ấy đang nhìn xem ai là người đáng cứu độ, thấy trong đứa trẻ, những nhân duyên chứng quả A-la-hán được chói sáng trong tâm của đứa trẻ, liền chiếu sáng hào quang và nói:
Hãy đến, Sopaka,
Người đừng có sợ hãi,
Hãy nhìn đến Như Lai,
Chính Ta sẽ cứu con!
Như mặt trăng thoát khỏi,
Hàm răng của Ràhu.
Với sức mạnh của đức Phật, đứa trẻ bứt đứt dây trói, và cuối bài kệ đứng dậy, trở thành một bậc Dự lưu và đứng trước hương phòng của đức Phật! Mẹ ngài tìm ngài hỏi người cậu, nhưng người cậu im lặng không nói gì. Mẹ ngài đi đến đức Phật, nghĩ rằng đức Phật biết tất cả, quá khứ, hiện tại, vị lai. Bậc Ðạo Sư, dùng thần thông giấu đứa con. Bà thưa với Thế Tôn: ‘Bạch Thế Tôn, con không thể tìm thấy đứa con. Nhưng Thế Tôn biết được con tôi đang làm gì?’. Thế Tôn trả lời:
Các người con không phải,
Là chỗ y, nương tựa,
Cả cha cũng là vậy,
Kể cả các bà con.
Với kẻ bị mệnh chung,
Dầu bà con huyết thống,
Cũng không thể nương tựa!
Và như vậy, Thế Tôn thuyết pháp cho bà, bà nghe xong chứng quả Dự lưu, nhưng đứa trẻ chứng quả A-la-hán. Rồi Thế Tôn rút lại thần thông và bà mẹ sung sướng thấy được người con. Ðược biết con mình đã chứng quả A-la-hán, bà bằng lòng để con xuất gia và bà ra về.
Rồi ngài đến đảnh lễ bậc Ðạo Sư, khi bậc Ðạo Sư đang đi dưới bóng mát của hương phòng và đi theo Thế Tôn. Thế Tôn muốn thế độ cho ngài liền hỏi ngài mười câu hỏi, bắt đầu bằng câu: ‘Thế nào là một pháp?’. Ngài hiểu được ý Thế Tôn liền trả lời: ‘Các chúng sanh được nuôi dưỡng bằng thức ăn…’, với trí sáng suốt của mình. Bậc Ðạo Sư thỏa mãn với những câu trả lời của đứa trẻ, thọ giới cho ngài. Do vậy ngài có được tên là: ‘Ðặt trẻ với những câu hỏi’. Ngài nói lên chánh trí của mình, thuật lại những sự việc đã xảy ra, với bài kệ như sau:
480. Thấy bậc Tối thượng nhân,
Kinh hành dưới bóng lầu,
Tại đấy, ta đi tới,
Ðảnh lễ bậc Tối thượng.
481. Ðắp y một bên vai,
Chấp hai tay đưa lên,
Ði theo bậc Vô cấu,
Tối thượng trên mọi loài.
482. Ngài hỏi ta câu hỏi,
Khéo biết đặt câu hỏi,
Ta trả lời Ðạo Sư,
Không run, không sợ hãi.
483. Ðức Như Lai tùy hỷ,
Câu trả lời câu hỏi,
Nhìn chúng Tỷ-kheo Tăng,
Ngài nói ý nghĩa này:
484. Lợi ích thay, dân chúng,
Ăng-ga, Magadha,
Cúng dường cho vị ấy,
Y dược thuốc sàng tọa,
Biết cung kính thích nghi,
Thật lợi ích cho chúng,
Bậc Ðạo Sư nói vậy,
485. Bắt đầu từ hôm nay,
Hỡi này Sopaka,
Hãy đến yết kiến Ta,
Như vậy, Sopaka,
Ông thành tựu Ðại giới,
Ðược an lành tốt đẹp.
486. Bảy năm từ khi sanh,
Ta được thọ Ðại giới,
Ta mang thân cuối cùng!
Ôi pháp, thiện pháp tánh.

.