2. Subha. A young man (mānava) called Todeyyaputta. He once visited the Buddha in Sāvatthi, asking him various questions. The interview is described in the Subha Sutta. At the end of the discourse he declared himself the Buddha's follower. While on his way back from the city, he met Jānussoni, and, on being asked what he thought of the Buddha, spoke of him in terms of the highest praise, saying that none but Gotama's own peer could utter sufficient praise of him (M.i.196f., 208f.; Jānussoni addresses him as Bhāradvāja). Subha is described (MA.ii.802; cf. M.i.202) as the son of the brahmin Todeyya of Tudigāma.

Elsewhere however, a different account is given of his conversion. (DA.ii.384f.; cf. MA.ii.963f., which adds that the Buddha proved the identity of the dog by getting it to indicate the place where Todeyya's treasure lay buried). Subba's father was a very rich merchant, chaplain to Pasenadi, but a great miser. After death he was born as a dog in the same home. One day, when the Buddha was going his alms round in Tudigāma near Sāvatthi, he arrived at Subha's house. The dog saw the Buddha and barked, and the Buddha addressed it as "Todeyya." The dog thereupon ran into the house and lay on a bed, from which no one could drive it away. When Subha asked the cause of the uproar, he was told the story. Thereupon he was very angry, saying that his father had been born in the Brahmaloka, and, in order to refute the Buddha, he visited the monastery. This was the occasion for the preaching of the Subha Sutta. Soon after the Buddha’s death, when Ananda, was staying in Sāvatthi, Subha sent a young man to Ananda, with his respects and an invitation to his house. Ananda, having taken medicine, did not go that day. But he went the next day, accompanied by a monk of Cetiya (Cetaka). Their conversation is recorded in the Subha Sutta (2) (D.i.204f). See also Cūlakammavibhahga Sutta, which too was preached to Subha.

Xuất hiện trong kinh Wiki Tâm Học -Danh sách : Kinh Trung Bộ 99.Kinh Subha (Subha sutta)

NỘI DUNG KINH SUBHA

1. Lúc Thế Tôn trú ở Sàvatthì, tại tịnh xá cư sĩ Cấp CôĐộc, Bà-la-môn thanh niên Subha Todeyyaputtađến yết kiến Thế Tôn và nêu ra một số câu hỏi:

1.1. Người tại gia thành tựu chánh đạo, thiện pháp; người xuất gia thì không.

1.2. Người tại gia do dịch vụ nhiều, công tác nhiều, tổ chức nhiều, lao lực nhiều nên nghiệp sự có quả báo lớn; con người xuất gia thì không có quả lớn.

Đức Thế Tôn thì chủ trương phân tích, không nói một chiều như thế.

– Ngài cho rằng: nếu người tại gia hay xuất gia hành chánh đạo thì sẽ thành tựu chánh đạo thiện pháp; nếu họ hành tà đạo thì không

– Có những dịch vụ lớn, công tác lớn…, nếu làm hỏng, làm sai thì sẽ có kết quả nhỏ. Có những dịch vụ nhỏ, công tác nhỏ…, mà làm đúng, làm tốt thì có kết quả lớn (Thế Tôn có nêu ví dụ cụ thể về dịch vụ nông nghiệp, buôn bán..)

2. Subha lại hỏi về chủ trương năm pháp tác phước, đắc thiện, đó là: chân thực, khổ hạnh, phạm hạnh, tụngđọc, thí xả của các Bà-la-môn.

– Thế Tôn lại hỏi Subha: “Có Bà-la-môn nào trong hiện tại lui về bảy đời trước biết được chứng tri được quả dị thục của năm pháp ấy?”. Subha xác nhận không có.

Thế là, các Bà-la-môn được Thế Tôn gọi là một chuỗi người mù.

Sự kiện này khiến Subha phẫn nộ Thế Tôn cho là, đúng như Bà-la-môn Pokkharasati nói: các người tự cho là chứng Thánh, tri kiến thù thắng, nhưng là con người thì làm sao chứng được các pháp thượng nhân, tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh?

Thế Tôn lại chỉ rõ sự thật của Pokkharasati và các Bà-la-môn khác, do không biết không thấy sự thật, tâm thức của người khác mà nói: hệt như người mù từ khi sinh ra cho rằng cả bầu trời vũ trụ nầy không có mặt các hình tướng, màu sắc, do vì họ không thấy có.

Đoạn, Thế Tôn chỉ rõ người không thể có pháp thượng nhân do vì bị ám ảnh bởi ngũ dục lạc, bởi năm triền cái. Nếu đoạn trừ năm triền cái thì vào được sơ thiền rồi nhị thiền… , chứng được hỷ lạc cao thượng hơn hỷ lạc đến từ ngũ dục lạc… Ngài tiếp tục chỉ dạy pháp tu tập Tứ vô lượng tâm để cộïng trú với Phạm Thiên, theo yêu cầu của Subha.

3. Rồi Bà-la-môn Janussoni gặp Subha trênđường đi và hỏi Subha có nghĩ rằng Sa-môn Gotama là bậc có trí tuệ sáng suốt không? Subhađáp: “Tôi là ai mà có thể biết được trí tuệ sáng suốt của Thế Tôn? Tôi là ai mà dám tán tán Thế Tôn?” Thế Tôn dạy, “Năm pháp đắc phước, tác thiện của các Bà-la-môn chỉ là để tu tập trở nên không sân, không hận mà thôi.”

Janussoni bước xuống xe trang trọng, vọng hướng về Thế Tôn kính lễ và nói lời tán thán: “Lợi ích thay cho vua Pasenadi nước Kosala, được Như Lai trú ở trong nước”.