• Lakuntaka Bhaddiya Thera

He was born in a wealthy family of Sāvatthi and was given the title of Lakuntaka (Dwarf) owing to his very small stature. He was, nevertheless, beautiful in body, says the ApA.; but see below.

Having heard the Buddha preach, he entered the Order and became learned and eloquent, teaching others in a sweet voice. Once, on a festival day, a woman of the town, driving with a brahmin in a chariot, saw the Elder and laughed, showing her teeth. The Elder, taking the teeth as his object, developed jhāna and became an anāgāmī. Later, after being admonished by Sāriputta, he developed mindfulness regarding the body and became an arahant. The Udāna (vii.1, 2) makes reference to the admonitions of Sāriputta and to the Buddha's joy when these had the desired effect. The Commentary (UdA.360f.) gives details.

In the time of Padumuttara Buddha he was a very rich householder of Hamsavatī, and, having beard the Buddha describe one of his monks as the sweetest voiced among them all, he wished for a similar distinction for himself under a future Buddha. In the time of Phussa Buddha he was a cittapattakokila, named Nanda, (the Ap.loc.infra says he was the king’s general) who, seeing the Buddha in the royal park, placed in his bowl a ripe mango. In Kassapa Buddhas day he was the chief architect entrusted with the building of the thūpa over the Buddha's relics, and, when a dispute arose as to how big the thūpa should be, he decided in favour of a small one; hence his small stature in his last life. ThagA.i.469ff.; Ap.ii.489f; the account in AA.i.110f. is slightly different; the Kelisīla Jātaka (q.v.) gives a different reason for his shortness.

In the assembly of monks the Buddha ranked him as foremost among sweet voiced monks (A.i.25) (mañjussarānam). Several stories connected with Bhaddiya are recorded in the books. Because of his shortness and his youthful appearance he was sometimes mistaken for a novice (DhA.iii.387). Elsewhere (S.ii.279; cp. Ud.vii.5) it is said that, because he was ugly and hunch backed, he was despised by his companions, and the Buddha had to proclaim to them his greatness and hold him up as an example of a man who, though small, was of great power. Another account relates how novices used to pull his hair and tweak his ears and nose saying, "Uncle, you tire not of religion? You take delight in it?" But he showed no resentment and took no offence. DhA.ii.148; the introduction to the Kelisīla Jātaka, (J.ii.142) speaks of thirty monks from the country who, seeing Bhaddiya at Jetavana, pulled him about until they were told by the Buddha who he was.

It was in reference to Bhaddiya that the Buddha preached two famous riddle stanzas in the Dhammapada (294, 295; for the explanation of the riddle see DhA.iii.454), where he describes the arahant as one who has killed father and mother and two kings and destroyed a kingdom, but who yet goes scathe less -  the words having a metaphorical meaning.

Several stanzas uttered by Bhaddiya in the Ambātakavana, as he sat there enjoying the bliss of arahantship, are included in the Theragāthā (Thag.vss.466 72).

In the Avadānasataka he is called Lakuñcika. See Avs.ii.152 60.

• Lakuntaka Bhaddiya Thera

Ngài sinh ra trong một gia đình giàu có ở Sāvatthi và được phong là Lakuntaka (Người Lùn) vì vóc dáng rất nhỏ bé. Tuy nhiên, theo ApA, ngài có thân hình đẹp đẽ; nhưng xem bên dưới.

Sau khi nghe Đức Phật thuyết giảng, ngài gia nhập Tăng đoàn và trở nên uyên bác và hùng biện, giảng dạy người khác bằng giọng nói ngọt ngào. Một lần, vào một ngày lễ hội, một phụ nữ trong thị trấn, đang đánh xe ngựa với một bà la môn, nhìn thấy Trưởng lão và cười, để lộ hàm răng. Trưởng lão, lấy hàm răng làm mục tiêu của mình, phát triển thiền và trở thành một vị bất lai. Sau đó, sau khi được Sāriputta khuyên bảo , ngài đã phát triển chánh niệm về thân và trở thành một vị A-la-hán. Kinh Udāna (vii.1, 2) có đề cập đến những lời khuyên bảo của Sāriputta và niềm vui của Đức Phật khi những lời khuyên bảo này có hiệu quả mong muốn. Chú giải (UdA.360f.) đưa ra chi tiết.

Vào thời Đức Phật Padumuttara, ông là một gia chủ rất giàu có ở Hamsavatī, và vì Đức Phật đã mô tả một trong những nhà sư của mình là người có giọng nói ngọt ngào nhất trong số họ, ông mong muốn có được sự phân biệt tương tự cho mình dưới thời một vị Phật tương lai. Vào thời Đức Phật Phussa, ông là một cittapattakokila, tên là Nanda, (Ap.loc.infra nói rằng ông là tướng của nhà vua), người đã nhìn thấy Đức Phật trong vườn thượng uyển, đã đặt vào bát của mình một quả xoài chín. Vào thời Đức Phật Kassapa, ông là kiến ​​trúc sư trưởng được giao nhiệm vụ xây dựng bảo tháp (thūpa) để lưu giữ xá lợi của Đức Phật, và khi có tranh chấp nảy sinh về kích thước của bảo tháp, ông đã quyết định chọn bảo tháp nhỏ; do đó, vóc dáng nhỏ bé của ông trong kiếp cuối. ThagA.i.469ff.; Ap.ii.489f; lời tường thuật trong AA.i.110f. hơi khác một chút; Kelisīla Jātaka (qv) đưa ra một lý do khác cho sự thấp bé của ông.

Trong hội chúng tỳ kheo, Đức Phật xếp ngài vào hàng đầu trong số các tỳ kheo có giọng nói ngọt ngào (Ai25) (mañjussarānam). Nhiều câu chuyện liên quan đến Bhaddiya được ghi lại trong kinh sách. Vì vóc dáng thấp bé và vẻ ngoài trẻ trung, đôi khi ngài bị nhầm là một sa di (DhA.iii.387). Ở những nơi khác (S.ii.279; so sánh Ud.vii.5), người ta nói rằng, vì ngài xấu xí và gù lưng, ngài bị các bạn đồng tu khinh miệt, và Đức Phật phải tuyên bố với họ về sự vĩ đại của ngài và tôn ngài lên làm gương cho một người tuy nhỏ bé nhưng có sức mạnh to lớn. Một câu chuyện khác kể lại việc các sa di thường giật tóc, véo tai và mũi ngài và nói rằng: "Bác ơi, bác không chán đạo sao? Bác thích đạo à?" Nhưng ngài không hề tỏ ra oán giận hay phật ý. DhA.ii.148; phần giới thiệu của Kelisīla Jātaka (J.ii.142) nói về ba mươi nhà sư từ nông thôn, khi nhìn thấy Bhaddiya ở Jetavana , đã kéo ông đi cho đến khi Đức Phật cho họ biết ông là ai.

Chính liên quan đến Bhaddiya mà Đức Phật đã thuyết giảng hai bài kệ đố nổi tiếng trong Dhammapada (294, 295; để biết lời giải thích về câu đố, xem DhA.iii.454), trong đó Ngài mô tả vị A-la-hán là người đã giết cha, mẹ và hai vị vua và phá hủy một vương quốc, nhưng vẫn ít bị tổn hại - những từ này có ý nghĩa ẩn dụ.

Một số bài kệ do Bhaddiya đọc trong Ambātakavana, khi ông ngồi đó tận hưởng hạnh phúc của quả vị A-la-hán, được đưa vào Theragāthā (Thag.vss.466 72).

Trong Avadānasataka, ngài được gọi là Lakuñcika. Xem Avs.ii.152 60.

Wiki Tâm Học -Danh sách : Kinh Phật tự thuyêt - PT07 - Chương Bảy : Phẩm Nhỏ

(I) (Ud 74)

Như vầy tôi nghe:

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi tại Jetavana, khu vườn cuả ông Anàthapindika. Lúc bấy giờ Sàriputta, với pháp thoại gồm nhiều pháp môn đang trình bày, khích lệ, làm cho phấn khởi, làm cho hoan hỷ Tôn giả Lakumthakabbaddiya. Do Tôn giả Sàriputta, với pháp thoại gồm nhiều pháp môn trình bày, khích lệ, làm cho phấn khởi, làm cho hoan hỷ nên tâm của Tôn giả Lakumthakabhaddiya được giải thoát các lậu hoặc không có chấp thủ. Thế Tôn thấy Tôn giả Lakumthakabbaddiya, do Tôn giả Sàriputta với pháp thoại gồm nhiều pháp môn trình bày, khích lệ, làm cho phấn khởi, làm cho hoan hỷ nên tâm được giải thoát khỏi các lậu hoặc không có chấp thủ.

Rồi Thế Tôn, sau khi hiểu biết ý nghĩa này, ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng này:

1. Trên dưới khắp tất cả,

Ðược giải thoát hoàn toàn,

Không còn có tùy quán

“Cái này chính là tôi”.

Giải thoát vậy vượt dòng,

Trước chưa từng vượt qua,

Không còn có rơi rớt

Vào sanh hữu thọ sanh.

(II) (Ud 74)

Như vầy tôi nghe:

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Jetavana, khu vườn ông Anàthapindika. Lúc bấy giờ Tôn giả Sàriputta, với pháp thoại gồm nhiều pháp môn, đang thuyết trình, khích lệ, làm cho phấn khởi, làm cho hoan hỷ, Tôn giả Bhaddiya người lùn; lại càng nhiệt tình hơn lên khi Tôn giả Sàriputta nghĩ rằng: “Tôn giả Bhaddiya người lùn là một vị hữu học”. Thế Tôn thấy Tôn giả Sàriputta với pháp thoại gồm nhiều pháp môn, là một vị hữu học. Sau khi hiểu biết ý nghĩa này, Thế Tôn ngay trong lúc ấy, nói lên lời cảm hứng này:

2. Cắt đứt được luân chuyển,

Ðạt được sự không dục,

Hoàn toàn được khô cạn,

Nước sông không chảy nữa,

Cắt đứt, lưu chuyển đứng,

Là giải thoát đau khổ.
 

Wiki Tâm Học -Danh sách : Chuyện tiền thân Đức Phật P202 : CHUYỆN TÁNH NGHỊCH NGỢM (Tiền thân Kelisìla)

Thiên nga, cò, chim công…,
Câu chuyện này, khi ở Kỳ Viên, bậc Ðạo sư kể về Tôn giả Lakuntala hiền thiện.
Tôn giả được danh tiếng trong Giáo pháp của Ðức Phật là người có trí tuệ, nói lời dịu ngọt, thuyết pháp dịu ngọt, đạt được biện tài, hoàn toàn đoạn tận các phiền não. Nhưng trong tám mươi bậc Trưởng lão, Tôn giả là vị nhỏ nhất về thân hình, như một người lùn. Tôn giả Lakuntaka có dạng như một Sa-di, nhỏ bé, như được nuôi để làm trò chơi.
Một hôm Tôn giả đi đến cổng Kỳ Viên để đảnh lễ đức Như lai. Lúc ấy cũng có khoảng ba mươi Tỷ-kheo ở quê lên với mục đích lễ bậc Ðạo sư. Khi vào Kỳ Viên, thấy Trưởng lão ấy trong khu vực tinh xá, họ tưởng Tôn giả là một Sa-di. Họ nắm góc y của Trưởng lão, nắm tay, xoa đầu, bóp mũi, xách tai, ôm run Tôn giả và đối xử nặng nề với Tôn giả.
Rồi các Tỷ-kheo để y bát một bên, đi đến đảnh lễ bậc Ðạo sư, và ngồi xuống một bên. Sau khi được bậc Ðạo sư dịu dàng thân mật hỏi thăm, các Tỷ-kheo ấy hỏi:
– Bạch Thế Tôn, chúng con nghe nói có Tôn giả Lakuntaka hiền thiện là đệ tử của Thế Tôn, một vị thuyết pháp rất dịu ngọt, nay Tôn giả ở đâu?
– Này các Tỷ-kheo, các ông có muốn yết kiến Tôn giả ấy không?
– Thưa có, Bạch Thế Tôn.
– Này các Tỷ-kheo, người mà các ông đã thấy ở gần cổng, người mà các ông đã nắm góc y, đã đối xử nặng nề, thô lỗ khi các ông đến, chính là Tôn giả ấy!
– Bạch Thế Tôn, vì sao một đệ tử đã được những gì cao thượng, thành tựu đầy đủ đại nguyện, mà không có một chút uy lực?
Ðạo sư nói:
– Vì tự mình đã làm ác nghiệp.
Rồi theo yêu cầu của các Tỷ-kheo ấy, Ngài kể câu chuyện quá khứ.
*
Thuở xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Ba-la-nại, Bồ tát làm thiên chủ Ðế Thích (Sakka). Lúc bấy giờ vua Brahmadatta không thể chịu đựng khi nhìn thấy con voi, con ngựa hay con bò đã già yếu. Vua có tánh nghịch ngợm, thấy người và vật như vậy liền đánh đuổi đi, thấy cỗ xe cũ kỹ liền cho đập nát, thấy các bà già, vua gọi vào và đánh trên bụng, khiến họ ngã rồi dựng đứng họ lên và doạ nạt họ. Thấy những ông già, vua bắt họ lăn lộn giữa đất, và chơi đùa như những người nhào lộn.
Nếu không thấy ai nhưng nghe tại một nhà nọ có một người già, vua bèn cho gọi vào và đùa giỡn. Mọi người xấu hổ đưa cha mẹ mình ra khỏi nước. Không còn có người hầu hạ cha mẹ. Các người hầu cận cũng nghịch ngợm như vậy. Vì thiếu đạo đức nên khi họ chết, họ bị đọa vào bốn đọa xứ (Ðịa ngục, Ngạ quỷ, Súc sanh và A-tu-la) còn hội chư Thiên bị tổn giảm.
Ðế Thích không thấy các Thiên tử mới sanh, liền tìm hiểu nguyên nhân và quyết định: “Ta sẽ nhiếp phục nhà vua ấy”. Ðế Thích hóa thân làm một ông già, đặt hai ghè sữa bơ trên một cỗ xe gỗ cũ kỹ tồi tàn, thắng vào xe hai con bò già và đi dự ngày hội lớn. Vua Brahmadatta cưỡi trên lưng voi được tô điểm rực rỡ, đi nhiễu xung quanh thành được trang hoàng lộng lẫy khắp nơi.
Khi ấy, Ðế Thích mặc áo rách rưới, đánh cỗ xe này đi đến gặp vua. Vua thấy cỗ xe cũ kỹ liền sai đuổi nó đi. Quân hầu nói:
– Thưa Thiên tử, cỗ xe nào, chúng con không thấy.
Do thần lực của mình, Ðế Thích chỉ để riêng vua thấy cỗ xe mà thôi. Ðế Thích đánh xe nhiều lần trên đầu vua, rồi đập cái ghè sữa bơ trên đầu vua, và quay xe trở lại đập vỡ ghè sữa bơ thứ hai. Và từ trên đầu của vua, khắp nơi mọi phía sữa bơ chảy xuống. Như vậy, Ðế Thích quấy rầy, hành hạ vua trông thật đáng thương. Sau khi thấy vua khống khổ như vậy, Ðế Thích làm cỗ xe biến mất, rồi hiện thân Ðế Thích, tay cầm cái chùy kim cương, đứng trên hư không và nói:
– Này tên vua ác hạnh và phi pháp kia, ngươi sẽ không già sao? Thân của ngươi sẽ không bị tuổi già tấn công sao? Nhưng ngươi lại thích đùa nghịch, hành hạ làm khổ nhục những người lớn tuổi. Chính do các việc của ngươi làm mà dân chúng chết đi tràn đầy bốn đọa xứ vì chúng không thể nuôi dưỡng cha mẹ. Nếu ngươi không từ bỏ hành động này, ta sẽ đánh vỡ đầu ngươi với chùy kim cương. Bắt đầu từ nay, ngươi chớ làm như vậy nữa.
Sau khi dọa nạt, Ðế Thích nói lên công đức của cha mẹ và trình bày những lợi ích của các hành động kính trọng lớn tuổi. Giáo huấn xong, Ðế Thích trở về trú xứ của mình. Từ đấy, vua không còn khởi tâm làm các việc như trước nữa.